چند نکته مفید برای مترجمان

خواه به عنوان یک مترجم به صورت حرفه‌ای آموزش دیده باشید خواه نه، نکات مذکور در این مقاله می‌توانند به بهبود تجربه حرفه‌ای شما کمک کنند.

1-پیش از شروع ترجمه یک متن، آن را تا انتها بدون فکر کردن به چگونگی ترجمه آن به زبان مقصد بخوانید و یک درک کلی از موضوع، دیدگاه نویسنده و بهترین روش برای انتقال پیام در زبان مقصد بدست آورید. اگر متنی که قصد ترجمه آن را دارید بیشتر از 10 صفحه است، کافی است یک نگاه سریع به آن بیندازید تا بتوانید درکی کلی از آن بدست آورید. این مرحله باید بلافاصله پس از آنکه متن را دریافت کردید، انجام شود زیرا ممکن است به این نتیجه برسید که لازم است فورا با کارفرما تماس بگیرید تا اطلاعات بیشتری بدست آورید.

2-هنگامیکه نوع متن را مشخص کردید (متن تجاری، کاتالوگ محصول، متن علمی و...) متون مانند آن را در زبان مقصد بیابید. به عنوان مثال اگر قصد دارید یک متن علمی در حوزه اینترنت اشیا را به زبان انگلیسی ترجمه کنید، مقالات مربوط به اینترنت اشیا را در زبان انگلیسی پیدا کرده و کلمات تخصصی استفاده شده را مقایسه کنید. البته که تطابق کامل نخواهد بود اما به شما کمک می‌کند تا کلمات تخصصی درست را بیابید.

3-منابع چاپی و آنلاین موردنیازتان را جمع آوری کنید به عنوان مثال فرهنگ لغت، واژه نامه اصطلاحات تخصصی و راهنمای استفاده از زبان مقصد. یک واژه نامه جدید مخصوص خودتان در برنامه مایکروسافت اکسل ایجاد کنید تا بتوانید اصطلاحات جدیدی که با آن مواجه می‌شوید و همچنین منبع این اصطلاح (اینترنت، فرهنگ لغت و غیره) را ثبت کنید.

4-بدون اینکه نگران سبک ترجمه باشید، ترجمه ابتدایی را شروع کنید. نام فایل ترجمه را مطابق خواست کارفرما تعیین کنید یا به گونه‌ای نامگذاری کنید که بعدا سریعا بتوانید آن را پیدا کنید. به عنوان مثال translation.docx نام خوبی برای یک فایل نیست. سعی کنید زمانبندی مناسبی برای ترجمه درنظر بگیرید. هنگام کار عوامل پرت کننده حواس مانند تلفن و ایمیل را کنار بگذارید. اگر متنی که در دست ترجمه دارید طولانی است و باید روزها یا حتی هفته ها روی آن کار کنید، هر بار پیش از شروع ادامه روند ترجمه، مطالب قبلی را مرور کنید تا دوباره ذهنتان در جریان روند قرار بگیرد.

5-پس از اتمام اولین پیش نویس ترجمه، صرف نظر از کوتاهی یا طولانی بودن متن، حداقل یک ساعت آن را کنار گذاشته و به کار دیگری مانند پیاده روی، صرف نهار و غیره بپردازید. حتی بهتر است که یک شب آن را کنار بگذارید. پس از گذشت این وقفه، متن پیش نویس را بدون نگریستن به متن مبدا بخوانید و تصور کنید که شما شخصی نهایی هستید که قرار است ترجمه در اختیارش قرار بگیرد و برای اولین بار است که آن را می‌خوانید. آیا کاملا واضح و روان نوشته شده است؟ آیا منطقی است؟ آیا املا و نشانه‌گذاری متن صحیح است؟

6-یکبار دیگر متن را بخوانید تا اطمینان حاصل کنید که موردی حذف نشده یا اشتباهات املایی وجود ندارد. زیرا مغز به طور خودکار کلماتی که به اشتباه نوشته شده اند را صحیح می‌خواند یا کلمات جا افتاده را اضافه می‌کند.

7-پس از انجام اصلاحات لازم در زبان مقصد، به متن مبدا مراجعه کرده و دقت و صحت ترجمه را جمله به جمله بررسی کنید. این مرحله بسیار مهم است زیرا این احتمال وجود دارد که یک پاراگراف را به طور کامل جا گذاشته باشید، یا اعداد و ارقام را اشتباه نوشته باشید، یا یک فعل منفی را به صورت مثبت ترجمه کرده باشید.

8-در صورتی که با محدودیت زمان تحویل کار مواجه نیستید، ترجمه را مدتی کنار بگذارید و سپس پیش از تحویل به کارفرما یکبار دیگر آن را بخوانید.

9-اگر به صورت انفرادی با کارفرما کار می‌کنید (یعنی تحت نظر یک شرکت خدمات ترجمه نیستید) بلافاصله پس از آماده شدن ترجمه، فاکتور نهایی را آماده کنید زیرا ممکن است پس از گذشت زمان، جزئیات را از خاطر ببرید.

10-واژه نامه شخصی خود را به روزرسانی کنید. همچنین می‌توانید واژه نامه اختصاصی برای هر کارفرما داشته باشید و آن را به همراه متن مبدا و مقصد در یک پوشۀ مجزا نگهداری کنید. ذخیره مجزای متن مبدا و مقصد به همراه واژه نامه اختصاصی آنها روشی سیستماتیک برای صرفه جویی در زمان هنگام انجام پروژه‌های آتی خواهد بود. البته اگر کارفرما درخواست کرده باشد که تمام اطلاعات مربوط به پروژه (متن مبدا، مقصد، واژه نامه و...) را ازبین ببرید، باید به درخواست وی توجه کنید.

اگر یک مترجم تازه کار هستید، باید موارد مذکور را بارها و بارها مرور کنید تا ملکه ذهنتان شوند. حتی مترجمین با سابقه نیز گاهی آنها را فراموش می‌کنند و نیاز به یادآوری مجدد دارند. همیشه یادتان باشد که عجله می‌تواند کیفیت کار شما را کاهش دهد، بنابراین از پذیرفتن سفارشاتی که مهلت تحویل آنها به گونه‌ای است که تردید دارید بتوانید از عهده آن برآمده و یک ترجمه باکیفیت بالا در زمان مقرر تحویل دهید، پرهیز کنید و اعتبار خودتان را از بین نبرید.